Het nut van de gevangenis.

Aansluitend bij mijn artikel over de geschiedenis van de gevangenis wou ik nog de volgende bedenkingen maken.

Als we naar de huidige samenleving kijken zien we dat de misdaad en criminaliteit niet zijn afgenomen, integendeel. Het uitzicht op een (levens-)lange gevangenisstraf schrikt potentiële misdadigers niet af om hun daden te stellen. De gevangenissen zitten toch overvol, de straffen die worden uitgesproken zijn soms zeer mild (iemand die vluchtmisdrijf pleegt na het aanrijden van twee meisjes krijgt slecht een boete, een werkstraf en een voorwaardelijke celstraf van zes maanden) en de daders worden ook steeds jonger. Wat zijn de alternatieven? Het is duidelijk dat de criminelen niet oppakken en gewoon hun gang laten gaan geen mogelijkheid is.

Idealistisch gezien zou een straf moeten dienen om:

- te compenseren: een compensatie die evenwichtig is met de misdaad.
- te rehabiliteren: rehabilitatie zodat de persoon terug kan integreren in de maatschappij, met het vooruitzicht dat hij beter zal functioneren dan voordien.

Bij compensatie kan men bijvoorbeeld verstaan: het terugbetalen van gestolen voorwerpen. Vaak echter is volledige compensatie aan de slachtoffers onmogelijk: men kan doden niet terugbrengen, daarom zal de dader vaak ter rehabilitatie worden opgesloten in de gevangenis.
Tijdens deze rehabilitatie moet men de persoon in kwestie afgescheiden houden van de maatschappij, omdat hij op dat moment niet goed functioneert. Hier komt dan de "gevangenis" kwestie naar boven. Echter, het systeem zoals het nu is, heeft enkele grote nadelen. Men sluit de dader wel af van de maatschappij, maar men werkt ondertussen niet aan rehabilitatie, men verwacht dat de persoon, door opgesloten te worden, zichzelf wel zal verbeteren, wat vrijwel nooit het geval is, integedeel zelfs.

Bovenstaande doelstellingen zijn dan ook meer idealistisch dan realistisch. Rehabilitatie is heel subjectief: hoe weet je of de gedetineerde inderdaad functioneel zal kunnen deelnemen aan de maatschappij? Er is nog geen manier om een menselijke geest (hier bedoeld als persoonlijkheid/karakter/morele waarden/...) te meten, en er is dus nog geen sluitende manier om te oordelen wanneer iemand wel of niet kan functioneren in een maatschappij. Dit zal ook voor heel lange tijd zo blijven, dus momenteel moeten we het stellen met benaderende technieken, die echter vaak fout kunnen zijn. Daarom ook dat het vaak geen deel uitmaakt van de straffen die wij, als maatschappij, opleggen. Gevangenissen zijn geen goede oplossing, maar gezien de beperktheid van onze middelen is het momenteel wel de enige.