Het gevecht met de duivel

Bijgeloof en rituelen zijn van alle tijden en culturen. Zeker nu de kerken leeg lopen en de mensen op zoek zijn naar een houvast in een onzekere wereld. Ze bekeren zich tot andere geloven, kopen massaal boeken zoals “The Secret”, raadplegen waarzeggers en kaartlezers. Beurzen rond paranormale verschijnsels worden druk bezocht en programma’s zoals het “zesde zintuig’ halen mooie kijkcijfers.

Zelfs hier in Vlaanderen leeft vandaag de dag bij mensen nog het geloof dat mensen bezeten kunnen zijn door de duivel. In Antwerpen werden onlangs de ouders van een tienermeisje aangehouden wegens medeverdachte aan opzettelijke slagen en verwondingen omdat ze ervan overtuigd waren dat hun dochter door de duivel bezeten was. Ze hadden een gebedsgenezer geraadpleegd die een bizar ritueel heeft uitgevoerd waaraan het meisje later is gestorven. De moeder verklaarde nog dat ze schrik had dat als ze de politie iets over de rol van de gebedsgenezer vertelde, hij de kwade geesten op de andere kinderen zouden laten overgaan (Het Laatste Nieuws, 05/11/2009). Volgens Trendwatcher Nathalie Bex heeft het groeiende succes van Halloween te maken met een groeiende interesse in magie en occultisme (Het Laatste Nieuws, 31/10/2009).

Occultisme wordt door Wikipedia omschreven als “een verzamelbegrip voor verschillende praktijken en rituelen die zijn gebaseerd op veronderstelde esoterische kennis, gericht op de werking en beïnvloeding van transcendente (buitenzintuiglijke, bovennatuurlijke) krachten”. Aspecten ervan die worden teruggevonden in alle menselijke samenlevingen zijn o.a. magie en hekserij.

Wat me opviel bij het lezen van het hoofdstuk was dat als we kijken naar de geschiedenis van toverij in Vlaanderen, en dan de hekserij in het bijzonder, vrouwen er altijd de hoofdrol in speelden. Van Beatrijs van Overbeek in 1605 tot Jeanne Panne in 1650, waar zelfs een Suske en Wiske verhaal werd aangewijd. Meestal waren het arme, lelijke, marginale en alleenstaande vrouwen. Zo worden ze ook meestal geportretteerd in sprookjes bijvoorbeeld. Men had een dubbel beeld ten aanzien van de vrouw: enerzijds was ze de bron van goedheid en leven, wat tot uiting komt in de mariacultus en anderzijds was er de angst voor de vrouw, want was Eva niet verantwoordelijk voor de val van de mensheid uit het paradijs? Daarnaast was de vrouw ook minderwaardig, want geschapen uit een rib van Adam, ze was een bron van geheimzinnigheid (nu nog voor vele mannen, maar gelukkig worden ze niet meer vervolgd als heks). Theologen, geestelijken, wetenschappers en juristen hebben een grote angst voor vrouwen. Vrouwen hebben altijd een minderwaardige rol gespeeld in de geschiedenis, zowel in de wetenschap als in de politiek (slechts stemrecht voor vrouwen in 1948). Gelukkig maken vrouwen nu een inhaalbeweging, zowel op professioneel vlak (meer vrouwen op hoge posities bijvoorbeeld Angela Merkel) en meer meisjesstudenten aan de universiteiten.

WYDOOGHE B., Economische, politieke en sociale geschiedenis. Ipsoc-Katho, ongepubliceerde cursus, Kortrijk, 2009.
http://nl.wikipedia.org/occultisme.
J.V., Ouders overleden lesbische tiener aangehouden. Uit: Het Laatste Nieuws, 05/11/2009.
J.V., Pompoenen doen kassa rinkelen. Uit : Het Laatste Nieuws, 31/10/2009.